Isoleren blijft een hot topic. Dat merk je meteen als je populaire Facebook-groepen als ‘Bouwen & Verbouwen België’ erop naleest. Enerzijds wil men natuurlijk graag dat de woning zo weinig mogelijk warmte verliest om op de energiekosten te besparen. In dat geval lijkt investeren in zo veel mogelijk isolatie een noodzakelijke voorwaarde. Maar steeds vaker duiken er in huis allerlei vochtproblemen op, waarbij dan al snel wordt gewezen naar de isolatie. Is het met andere woorden mogelijk om te veel te isoleren?

Dat blijkt een mythe. “Integendeel, in de meeste gevallen wordt er nog steeds te weinig geïsoleerd”, zegt Luc Dedeyne, architect en energieconsulent bij de Bouwunie. “Om maar meteen een voorbeeld in mijn woning te geven: in het dak heb ik 32 centimeter isolatie en in de muren 24 centimeter. En toch heb ik nooit last van vochtproblemen.”

We hebben er vorige maand niet echt veel last van gehad, maar een bijkomend probleem is dat de hitte bij aanhoudende temperaturen boven de dertig graden lang in huis kan blijven hangen. Zelfs als de temperatuur alweer wat gezakt is. “Hier moet je er in de eerste plaats voor zorgen dat je vermijdt dat het zo warm wordt in huis: beter voorkomen dan genezen”, zegt Dedeyne. “Wij hebben zelf geen airco in huis en toch is het hier nooit warmer dan 25 graden, zelfs niet bij een hittegolf. Het allerbelangrijkste wat je daarvoor kan doen, is zorgen voor de nodige ventilatie tijdens de nacht. Meer bepaald vanaf het moment dat het buiten kouder is dan binnen gooi je best zo veel mogelijk ramen open. Om ongewenste bezoekers of dieren tegen te houden, worden er bij nieuwe projecten vaak kleine, opendraaiende vleugels geplaatst en een wachtrooster aan de buitenkant.”

Het is met andere woorden enorm belangrijk dat de warmte niet in huis binnen kan, want het zal zich al snel vastzetten in de thermische massa van vloeren, binnenmuren en tussenmuren. “Je moet erop rekenen dat het ongeveer één nacht aan verluchting kost om de temperatuur in huis met ongeveer één graad te doen dalen”, zegt Dedeyne. “Daarom moet je als je tijdens de zomer op reis vertrekt best ook alle rolluiken naar beneden doen om zo de warmte buiten te houden. Anders kan het weleens onaangenaam warm zijn als je terugkomt. Om dan de temperatuur op een natuurlijke manier zeven graden te doen dalen, zal je vaak een hele week geduld moeten hebben.”

Dedeyne geeft zijn eigen woning vaak zelf als voorbeeld aan van hoe je zonder veel extra kosten de temperatuur op een laag pitje kunt houden. “Velen zijn vaak verbaasd als ze bij ons binnenkomen in het midden van de zomer, dat het hier zo koel is. Nochtans hebben we geen airco in huis en gebruiken we daarvoor alleen natuurlijke middelen, die weinig geld kosten. Zoals simpelweg ’s avonds de ramen openzetten, zeker ook in de slaapkamers. En als het mogelijk is, kan je best ook de binnendeuren opendoen. Dat zorgt voor een natuurlijke binnencirculatie.”

Nachtkoeling is één ding, maar tijdens de dag zal de zon toch vrij spel krijgen. Om die buiten te houden, zijn er heel wat verschillende methodes. Hier benadrukt Dedeyne ook dat het niet over enorm dure oplossingen moet gaan. “Denk dan simpelweg aan zonnewering, -verduistering, het werken met een dakoversteek... Of aan kaders voor de ramen, lamellen die kantelen of screens. Om te vermijden dat het niet de hele dag pikdonker is in huis, is een zonnetent of -luifel zeker het overwegen waard. Vanuit de woonkamer is er dan nog altijd zicht naar buiten.”

En toch zijn er bij de renovatie van ramen en deuren soms meer premies te verkrijgen als er in genoeg ventilatie voorzien wordt. Hoe zit dat dan in elkaar? “Bij het plaatsen van nieuwe ramen in een oud gebouw worden vaak heel wat kieren en spleten weggewerkt. Maar die zorgden net voor de nodige verluchting. Dan moet er wel gedacht worden aan het plaatsen van voldoende ventilatie, omdat je anders problemen kan krijgen met condensatie. Dat kan eenvoudig opgelost worden door bijvoorbeeld een rooster op het raam te plaatsen of via een systeem met mechanische ventilatie. Maar het klopt dus wel dat het plaatsen van nieuwe ramen in een oud gebouw zonder de nodige ventilatie slechts voor een zeer beperkte premie zal zorgen.”

Nachtkoeling en zonnewering, dus. Maar wat dan met de vochtproblemen die eventueel kunnen opduiken bij te veel isolatie? “Dat gaat dan over hygiënische ventilatie, die we moeten onderscheiden van de nachtkoeling”, zegt Dedeyne. “Daarbij is het natuurlijk van belang dat er in vochtige ruimtes genoeg verluchting wordt voorzien, zoals bijvoorbeeld in badkamers en toiletten. Dat spreekt voor zich. Maar die heeft geen invloed op de temperatuur in huis.”

Een te renoveren woning kopen? Check ons aanbod en wij staan u graag bij met raad en daad!